فرهنگ و تاریخ اذربایجان

داستان پهلوانی های کوراوغلو  داستان پهلوانی های کوراوغلو در آذربایجان و بسیاری از کشورهای جهان بسیار مشهور است. این داستانها از وقایع زمان شاه عباس و وضع اجتماعی این دوره سرچشمه می گیرد.قرن 17 میلادی، دوران شکفتگی آفرینش هنری عوام مخصوصاً شعر عاشقی (عاشیق شعری) در زبان ترکی است. وقایع سیاسی اواسط قرن 16، علاقه و اشتیاق زیاد و زمینه ی آماده یی برای خلق آثار فولکلوریک در زبان ترکی ایجاد کرد.شاه عباس اول با انتقال پایتخت به اصفهان و جانشین کردن تدریجی زبان فارسی به جای زبان ترکی در دربار، و درافتادن با قزلباش و رنجاندن آنها و تراشیدن شاهسون به عنوان رقیبی برای قزلباش، دلبستگی عمیقی را که از زمان شاه اسماعیل اول (در شعر ترکی متخلص به خطایی) میان آذربایجانیان و صفویه بود از میان برد، و حرمت زبان ترکی را شکست و مبارزه یی پنهان و آشکار میان شاه عباس و آذربایجان ایجاد شد. این مبارزات به شورش ها و قیام هایی که در گوشه و کنار آذربایجان در می گرفت نیرو می داد. و لاجرم مالیاتها سنگین تر می شد و ظلم خوانین کمر مردم را می شکست...وقایع تازه، برای عاشق ها که ساز و سخن خود را در بیان آرزوها فرهنگ و تاریخ اذربایجان...

دده قورقود  یک سردیس از دده قورقود در باکو ده ده قورقود اثری است جاودانه با داستانهای حماسی و زیبا و دلنشین در مورد زندگی و اندیشه اقوام ترک اوغوز که سوار بر اسبان تیز پای خویش جهت تامین معاش خود و خانواده خود و ایل خود در قسمتهای شمالی  ایران و کرانه های خزر و قفقاز و اسیای مرکزی در حال کوچ کردن بوده اند تا اینکه به اقلیم آذربایجان  می رسند و این داستانها اغلب در این خطه عزیز ، خلق شده اند و سر منشا تمامی داستانهای آذربایجان می باشند . شخصیت ده ده قورقود برای محققان در هاله ای از ابهام باقی مانده است به طوری که در مورد زمان و مکان او اختلاف نظر زیادی وجود دارد گاهی او را معاصر اوغوز ( جد بزرگ ترکها ) گاهی معاصر حضرت مسیح ، گاهی پیامبر(ص) و گاهی خلفایی عباسی ذکر کرده اند و مکان او را از اسیایی مرکزی ، سیر دریا ، قفقاز ، در بند و … ذکر می کنند . می توان گفت که او در پشت پرده افسانه و اسطوره پنهان است لیکن چنانکه از متن و محتوای کتاب بر می آید او مصلح و خیر اندیش مردم ترک بوده و بعضی امور را نیز پیش بینی می کرده است و او حلال مشکلات قوم ترک بوده و همیشه مورد مشورت فرهنگ و تاریخ اذربایجان...